Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών επιβάλλουν την αλλαγή του συμβατικού μοντέλου αγρότη που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Στοιχεία όπως η εμμονή στους ίδιους τρόπους καλλιέργειας και η προσδοκία ότι ούτως ή άλλως το εισόδημα θα συμπληρώνεται σε ικανοποιητικό επίπεδο από τις κοινοτικές επιδοτήσεις, θα πρέπει να θεωρηθούν ότι πλέον ανήκουν στο παρελθόν.

Η κάθε αγροτική εκμετάλλευση θα πρέπει πάνω από όλα να αντιμετωπίζεται ως μια επιχείρηση. Και μια επιχείρηση για να επιβιώσει σήμερα οφείλει πρώτα από όλα να είναι ευέλικτη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αγρότες οφείλουν να είναι ανοιχτοί σε νέα κελεύσματα και καινούρια ερεθίσματα. Καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, τα καπνά και τα σιτηρά, που για πολλές δεκαετίες κυριαρχούσαν στην ελληνική ύπαιθρο, με τα σημερινά δεδομένα θεωρούνται ότι δεν μπορούν να συνεισφέρουν πλέον ικανοποιητικά στο αγροτικό εισόδημα.

Το μυστικό λοιπόν βρίσκεται στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Παραγωγή προϊόντων με καλή τιμή και δυναμική στην αγορά, όπως κηπευτικά η αρωματικά φυτά, ή ακόμα νέες καλλιέργειες, όπως η στέβια, το ιπποφαές, η τρούφα, η αλόη, η αρώνια, μπορούν να δώσουν μια νέα προοπτική για το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η καλλιέργεια τριαντάφυλλων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ροδέλαιου το οποίο χρησιμοποιείται στην φαρμακοβιομηχανία και ροδόνερου, που έχει ζήτηση στην ζαχαροπλαστική.

Ευελιξία όμως δεν σημαίνει μόνο αλλαγή καλλιέργειας όταν αυτή κρίνεται σκόπιμη. Σημαίνει και γενικότερη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το προϊόν που παράγουμε. Αναβάθμιση της ποιότητας, χρήση βιολογικών καλλιεργειών, σχεδιασμός στρατηγικής marketing, διερεύνηση νέων δικτύων διανομής των προϊόντων, είναι ορισμένα από τα εργαλεία που, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα σε εκείνους που θέλουν να κάνουν ένα καινούριο ξεκίνημα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για παράδειγμα, παρουσιάζει το εγχείρημα του Συνεταιρισμού “ΘΕΣγάλα-ΠΙΕς” (www.thesgala.gr) που ιδρύθηκε το 2010, αποτελείται από 100 περίπου αγελαδοτρόφους και έχει αναπτύξει ένα σημαντικό δίκτυο συνεργατών. Η καινοτομία του είναι ότι εγκατέστησε μηχανές αυτόματης πώλησης γάλακτος σε διάφορα σημεία στην πόλη της Λάρισας, το οποίο από ότι φαίνεται έχει θετική απήχηση στους τοπικούς καταναλωτές.

Η ευελιξία όμως είναι και αποτέλεσμα της συνεχούς ενημέρωσης και εκπαίδευσης. Μόνο έτσι κάποιος θα μπορέσει να έρθει σε επαφή με τις καινούριες εξελίξεις που προκύπτουν στον αγροτικό κλάδο σε κάθε επίπεδο. Μέσω του Internet μπορούν οι αγρότες να ενημερώνονται για τις νέες εξελίξεις, τις καινούριες μεθόδους παραγωγής και τα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης των αγροτικών επιχειρήσεων. Αυτήν την ανάγκη την έχει αντιληφθεί  το Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας Εξέλιξη, που δραστηριοποιείται στον ευρύτερο κλάδο της σύγχρονης επιχειρηματικότητας, διοργανώνοντας σε όλη την διάρκεια του χρόνου ενημερωτικά σεμινάρια και ημερίδες. Το ξεκίνημα έγινε με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται στους συμμετέχοντες του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Ανάπτυξης της Αγροτικής Επιχειρηματικότητας για Νέους, όπου οι νέοι αγρότες μαθαίνουν τους κανόνες της επιχειρηματικότητας, πώς να επινοούν και να εκμεταλλεύονται νέες ιδέες στην επιχείρησή τους και πώς, χωρίς να αγνοούν την εμπειρία των παλιών αγροτών, να προχωρούν με σύγχρονες μεθόδους και τακτικές, βάζοντας τις βάσεις για να γίνει η πρωτογενή παραγωγή ένας από τους πυλώνες αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας.