Σε μεγάλη πληγή, τόσο για τον αγροτικό κόσμο, όσο και για την οικονομία, το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία εξελίσσεται η χρήση παράνομων φυτοφαρμάκων. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, αν και υποστελεχωμένες, έχουν εντοπίσει σημαντικές ποσότητες παράνομων φυτοπροστατευτικών ουσιών οι οποίες προέρχονται κυρίως από την Τουρκία και τη Βουλγαρία.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει δώσει εντολή για έκτακτους αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε καταστήματα λιανικής πώλησης φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Ειδικότερα, ζήτησε από τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου να προχωρήσουν στη διενέργεια έκτακτων ελέγχων για τη διερεύνηση καταγγελιών ή υποψιών της αρμόδιας ελεγκτικής αρχής.
Μάλιστα ο γενικός γραμματέας του υπουργείου έχει ήδη υπογράψει αποφάσεις επιβολής κυρώσεων, τόσο για παράνομη χρήση νόμιμων φυτοπροστατευτικών ουσιών, όσο και για χρήση παράνομων ουσιών.
Πρόσφατα το θεσμικό πλαίσιο διακίνησης και εμπορίας φυτοφαρμάκων άλλαξε με τον νόμο 4235/2014. Για πρώτη φορά η συνταγογράφηση γεωργικών φαρμάκων προβλέπεται να γίνεται από ειδικό επιστήμονα και η εμπορία γεωργικών φαρμάκων επιτρέπεται μόνο από ειδικά καταστήματα, τα οποία πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές και διαθέτουν υπεύθυνο επιστήμονα.
Στην περίπτωση που διαπιστωθούν λιανικές πωλήσεις γεωργικών φαρμάκων χωρίς να υφίσταται η αντίστοιχη συνταγή χρήσης γεωργικών φαρμάκων ή ηλεκτρονική καταγραφή της συναλλαγής στο ειδικό έντυπο πώλησης, επιβάλλεται πρόστιμο από 1.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ στον υπεύθυνο του καταστήματος εμπορίας γεωργικών φαρμάκων.
Την προσοχή για τις σοβαρές επιπτώσεις που ενέχει η χρήση παράνομων φυτοφαρμάκων εφιστά και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας (Ε.ΣΥ.Φ).
Ο Σύνδεσμος έχει δημιουργήσει και λειτουργεί από το 2007, ένα επικοινωνιακό πρόγραμμα για την ενημέρωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων στην εισαγωγή, εμπορία και έλεγχο των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (π.χ. τελωνεία, καταστήματα εμπορίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων, αγρότες, εισαγγελείς κ.ά.).
Η εμπορία παράνομων φυτοπροστατευτικών προϊόντων και το παράνομο εμπόριο θέτουν σε κίνδυνο τόσο τους ίδιους τους αγρότες και την παραγωγή τους, όσο και τους καταναλωτές και το περιβάλλον, καθώς μπορεί να περιέχουν άγνωστες και μη δοκιμασμένες τοξικές ουσίες. Επιπτώσεις υπάρχουν και για την οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το εμπόριο παράνομων φυτοπροστατευτικών ουσιών στην Ευρώπη προκύπτουν απώλειες στη φορολογία της τάξης των 21 με 30 εκατ. ευρώ ετησίως.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από περίπου δύο χρόνια στη Ρουμανία καταστράφηκαν καλλιέργειες καλαμποκιού εξαιτίας της χρήσης παράνομου ζιζανιοκτόνου. Στην Ισπανία, στην επαρχία της Αλμερίας, οι παραγωγοί πιπεριάς ακόμη δεν έχουν ανακάμψει από τα τεράστια προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί όταν πριν από κάποια χρόνια είχαν εντοπιστεί υπολείμματα απαγορευμένων φυτοφαρμάκων σε εξαγώγιμα προϊόντα.