Η υπερβολική χρήση λιπασμάτων ήταν κάτι το συνηθισμένο στην ελληνική ύπαιθρο τις τελευταίες δεκαετίες. Οι αγρότες στην προσπάθεια τους να εντατικοποιήσουν τις καλλιέργειες τους, χρησιμοποιούσαν μεγάλες ποσότητες χωρίς να προηγείται διερεύνηση ή μελέτη για την σκοπιμότητα αυτών των ενεργειών. Τις περισσότερες φορές μάλιστα δεν υπήρχε καν ως σκέψη το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους ειδικούς επιστήμονες.

Υπερβολική λίπανση λοιπόν, σε συνδυασμό με την στροφή προς τα συνθετικά λιπάσματα, ήταν στοιχεία που χαρακτήρισαν τις αγροτικές δραστηριότητες των προηγούμενων δεκαετιών. Ήταν μια τάση, που για να είμαστε ακριβοδίκαιοι δεν είχε μόνο ελληνικό χαρακτήρα αλλά παγκόσμιο. Κάτι το οποίο βεβαίως φαινόταν  λογικό εκείνη την εποχή, αφού η χρήση των συνθετικών λιπασμάτων οδήγησε σε μια εντυπωσιακή αύξηση της αγροτικής παραγωγικότητας. Το θέμα όμως είναι ότι τότε ήταν άγνωστο και το τίμημα για την επίτευξη αυτού του σκοπού.

Τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα συνθετικά λιπάσματα είναι τα αζωτούχα, τα φωσφορικά και τα καλιούχα. Καθώς πλέον υπάρχει συσσωρεμένη εμπειρία και γνώση από την μακρόχρονη χρήση αυτής της κατηγορίας των λιπασμάτων, έχει αποκαλυφτεί ότι δημιουργούνται προβλήματα από τη χρησιμοποίησή τους. Προβλήματα, τα οποία σχετίζονται τόσο με την μελλοντική εκμετάλλευση του εδάφους όσο και με τις επιπτώσεις στο ευρύτερο οικοσύστημα.

Ως βασική προϋπόθεση λοιπόν για τις αγροτικές δραστηριότητες που θέλουν να  διαθέτουν το στοιχείο της αειφόρου ανάπτυξης, που αποτελεί άλλωστε και βασικό στόχο της νέας ΚΑΠ 2015-2020,  είναι η ορθολογική χρήση των λιπασμάτων. Οι βασικοί άξονες που διέπουν αυτή τη νέα τάση:

• H αύξηση της παραγωγικότητας των καλλιεργούμενων εκτάσεων
• Η βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων
• Η ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής
• Η προστασία του περιβάλλοντος

Για το λόγο αυτό έχουν αναπτυχθεί τεχνικές όπως η εδαφοανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική, που επιτρέπουν στους ειδικούς επιστήμονες να χαράσσουν ένα σχέδιο χρήσης των λιπασμάτων ανάλογα με τις συνθήκες της κάθε εφαρμογής. Από την άκριτη λοιπόν και χωρίς σχέδιο λίπανση μεταβαίνουμε σε μια νέα εποχή όπου πλέον πρωτεύοντα ρόλο έχει η συμβουλευτική λίπανση.

Μέσω της συμβουλευτικής λίπανσης γίνονται εφικτά τα ακόλουθα:

• Επιλέγεται η σωστή εποχή χρήσης των λιπασμάτων, όταν πράγματι το έχουν ανάγκη οι καλλιέργειες
• Προσδιορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια οι ανάγκες σε λίπασμα για κάθε καλλιεργούμενο είδος
• Επιλέγεται με μεγαλύτερη ακρίβεια τι είδους λίπασμα θα χρησιμοποιηθεί

Υπάρχουν σήμερα ειδικά λογισμικά, τα οποία βοηθούν ακόμα περισσότερο τους γεωπόνους προκειμένου να καταρτίζουν προγράμματα συμβουλευτικής λίπανσης. Αυτά τα προγράμματα χρησιμοποιούν συνδυασμένα τα αποτελέσματα των προκαταρκτικών ερευνών και εξάγουν διάφορα προτεινόμενα μοντέλα λίπανσης. 

Λογισμικό ορθολογικής λίπανσης έχει αναπτυχθεί από το ΕΘΙΑΓΕ –Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσαλλονίκης.