Ίσως σε κανένα άλλο προϊόν δεν επηρεάζονται σε τόσο μεγάλο βαθμό οι προτιμήσεις των καταναλωτών από τον τόπο προέλευσης τους, όσο στα προϊόντα που προέρχονται από τον αγροτικό χώρο. Την ανάγκη αυτή διαφοροποίησης των αγροτικών προϊόντων έχει αντιληφθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολύ πρόσφατα, τον Δεκέμβριο του 2013 και στο πλαίσιο του νέου Κανονισμού (ΕΕ 1151/2012) για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων & τροφίμων, η Επιτροπή υπέβαλλε σχετική έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συγκεκριμένα, η έκθεση αφορούσε την δυνατότητα καθιέρωσης ενός συστήματος σήμανσης για την τοπική γεωργία και τις απευθείας πωλήσεις.
Αναλυτικότερα, μέσα στο υπόμνημα των 13 σελίδων εξετάζονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις της τοπικής γεωργίας αλλά και των απευθείας πωλήσεων. Είναι δυο όροι που αναμένεται να συζητηθούν πολύ τα επόμενα χρόνια και ως εκ τούτου είναι χρήσιμο να διαπιστώσουμε τι ακριβώς σημαίνουν:
- Τοπική καλλιέργεια: Χαρακτηρίζεται εκείνη η καλλιέργεια που έχει σκοπό την παραγωγή γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με σκοπό την πώληση τους σε περιοχές κοντινές στις τοποθεσίες παραγωγής
- Απευθείας πωλήσεις. Θεωρούνται εκείνες οι πωλήσεις που γίνονται άμεσα από τον παραγωγό στους τελικούς καταναλωτές χωρίς να μεσολαβούν μεσάζοντες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε αντίθεση μάλιστα με τις επιταγές των καιρών που ενισχύουν μάλλον τα πολύ μεγάλα σχήματα σε όλους τους οικονομικούς κλάδους, αντιλαμβάνεται την διαφοροποίηση του αγροτικού χώρου από τους υπόλοιπους και προσπαθεί να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες και για τους μικρούς παραγωγούς. Η ανάγκη διαφοροποίησης προκύπτει και από έρευνες που περιέχονται μέσα στην συγκεκριμένη έκθεση και στις οποίες αποδεικνύεται η σημασία της εντοπιότητας των αγροτικών προϊόντων στις επιλογές των καταναλωτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έρευνα του Natural Marketing Institute σύμφωνα με την οποία το 71% των Γάλλων και το 47% των Ισπανών και Βρετανών καταναλωτών υποστηρίζουν ότι είναι σημαντικό να αγοράζουν τοπικά προϊόντα.
Αλλά και σε περιβαλλοντικό επίπεδο είναι σημαντική η ενίσχυση της τοπικής γεωργίας. Διότι όσο μικραίνει η εφοδιαστική αλυσίδα τόσο μειώνονται και οι επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Με λιγότερες μεταφορές μειώνονται τόσο η σπατάλη ενέργειας όσο και οι εκπομπές των καυσαερίων.
Αυτό όμως που έχει σημασία -όπως άλλωστε προκύπτει από την έκθεση -είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν θα επιστρέψουμε στο μοντέλο των προηγούμενων δεκαετιών των «χύμα» προϊόντων. Η ανάγκη της τυποποίησης παραμένει. Σκοπός των αρμοδίων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα βρουν ένα νέο μοντέλο σήμανσης, το οποίο θα μπορούν να το διαχειριστούν πιο εύκολα και οι μικροί παραγωγοί, καθώς το πρόβλημα με τα υφιστάμενα μοντέλα πιστοποιήσεων είναι ότι τους δημιουργούν μεγάλα βάρη και συχνά τους ωθούν εκτός δραστηριότητας.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται να διεξαχθεί ένας ενδιαφέρων διάλογος πάνω σε αυτά τα θέματα, ένας διάλογος του οποίου τα αποτελέσματα θα αποτελέσουν το νέο πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργήσουν οι μικροί παραγωγοί. Στο εξωτερικό αντίστοιχες προσπάθειες έχουν συστηματοποιηθεί ήδη -Στην Ελλάδα μόλις τώρα ξεκινούν παρόμοιες προσπάθειες, όπως αυτή στην περιοχή του Αγίου Στέφανου Αττικής.