Η έκδοση Απολογισμών Βιωσιμότητας είναι μια σχετικά πρόσφατη τάση διεθνώς, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει εδραιωθεί ως ένας βασικός τρόπος επικοινωνίας και αποτύπωσης των ενεργειών ΕΚΕ, ιδιωτικών και δημοσίων οργανισμών, βάσει μετρήσιμων δεικτών επίδοσης και συγκεκριμένων προδιαγραφών. Στην Ελλάδα η δύσκολη οικονομική συγκυρία που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα, έχει σαφώς επηρεάσει την ανάπτυξη της πρακτικής αλλά -ευτυχώς- μόνο σε ποσοτικό επίπεδο. Όσον αφορά την ποιότητά τους οι Απολογισμοί ΕΚΕ στην Ελλάδα βελτιώνονται σταθερά και συνεχώς, με αποτέλεσμα να έχουν εξελιχθεί σε εδραιωμένη πρακτική για τις επιχειρήσεις που ακολουθούν τον δρόμο της Αειφορίας.

Οι απολογισμοί αυξάνονται

Σύμφωνα με τη μελέτη «Εταιρική κοινωνική ευθύνη: πέρα από τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση», η οποία αντλεί οικονομικά και επιχειρησιακά στοιχεία από την International Business Report (IBR) της Grant Thornton, παρατηρείται ότι ο αριθμός των επιχειρήσεων που δημοσιεύει Απολογισμούς ΕΚΕ αυξάνεται συνεχώς, ενώ η πλειονότητα αυτών θεωρεί ότι η δημοσίευση Ενιαίων Απολογισμών αποτελεί βέλτιστη πρακτική.

Σύμφωνα με την έρευνα της Grant Thornton, προς το παρόν, κάτω από το ένα τρίτο (31%) των επιχειρήσεων παγκοσμίως δημοσιεύουν Απολογισμούς Εταιρικής Υπευθυνότητας , είτε με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις σε μορφή ενιαίου εταιρικού απολογισμού είτε μεμονωμένα. Ωστόσο, κάποιες επιχειρήσεις σκοπεύουν (26%) να ξεκινήσουν την ανάπτυξη ενός Απολογισμού ΕΚΕ μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Άλλωστε, το 57% των ερωτηθέντων στην έρευνα συμφωνούν ότι η υποβολή εκθέσεων σχετικά με μη-οικονομικά θέματα, όπως η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και η Αειφόρος Ανάπτυξη, θα πρέπει να δημοσιεύονται μαζί με τα οικονομικά αποτελέσματα.

Η εικόνα στην Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η έκθεση της Grant Thornton σημειώνει πως ποσοστό 30% των επιχειρήσεων αναφέρει ότι δημοσιεύει Απολογισμούς Βιωσιμότητας, με το 14% να δημοσιεύει ενιαίο εταιρικό απολογισμό μαζί με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, ενώ το 16% αναφέρει ότι δημοσιεύει μεμονωμένα. Σύμφωνα όμως με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2013 σε 41 χώρες παγκοσμίως από το διεθνή όμιλο εταιρειών KPMG στις 100 μεγαλύτερες εταιρείες (βάσει πωλήσεων) κάθε χώρας (συνολικό δείγμα: 4.100 επιχειρήσεις), προκύπτει, δυστυχώς, πως οι ευρωπαϊκές χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά δημοσίευσης Απολογισμών ΕΚΕ είναι η Ελλάδα (με 43% το 2013, έναντι 33% το 2011) και η Πολωνία (με 56% το 2013).

Γενικότερα, όμως, στην Ελλάδα οι απολογισμοί έχουν αυξηθεί σημαντικά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 όταν ελάχιστοι εκδίδονταν. Στο πλαίσιο ωστόσο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, παρατηρείται μείωση στον αριθμό των Απολογισμών Βιωσιμότητας που εκδόθηκαν για το 2011 και 2012, σε σύγκριση με το ιστορικά υψηλό επίπεδο του 2010. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της ΕΥ “Sustainability Reporting in Greece” το 2012 στην Ελλάδα εκδόθηκαν 49 Απολογισμοί Βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένων 2 Ενιαίων Απολογισμών (Integrated Reports).

Η βελτίωση της ποιότητας

Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση του αριθμού των απολογισμών σε σχέση με την εικόνα πριν από δέκα χρόνια είναι σαφώς αδιαμφισβήτητη, ενώ η ποιότητα φαίνεται διαρκώς να βελτιώνεται στη χώρα μας, καθώς παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή στην προσέγγιση των απολογισμών, από εργαλεία επικοινωνίας σε εργαλεία στρατηγικής βιωσιμότητας. Πρόκειται για μια διεθνή τάση, καθώς η έρευνα καταδεικνύει πως οι εκθέσεις βιωσιμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται να προσεγγίζουν ένα σημείο καμπής, καθώς δεν περιορίζονται πλέον στους πρωτοπόρους, αλλά καθιερώνονται ως κυρίαρχη τάση. Σύμφωνα, μάλιστα, με τη μελέτη, το να μην αποφασίζει μια επιχείρηση να προχωρήσει στην έκδοση σχετικών απολογισμών, θα μπορούσε να έχει αρνητική επιρροή στην επίδοση, στη φήμη της, ακόμη και στην ικανότητά της να αντλήσει κεφάλαια.

Ακολουθώντας τις τάσεις

Πέρα από τη βελτίωση της ποιότητας των Εκθέσεων ΕΚΕ και η αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων που προχωρούν σε δημοσίευση Απολογισμού Αειφορίας στην Ελλάδα ακολουθεί την ευρύτερη τάση, που καταγράφεται σχετικά στην Ευρώπη, με τις απαραίτητες βέβαια προσαρμογές, που επιβάλλει η γενικευμένη οικονομική ύφεση των τελευταίων ετών. Σύμφωνα με την έρευνα της KPMG που αναφέρθηκε προηγουμένως, κατά το 2013, το 71% των εταιρειών του δείγματος δημοσιεύει Απολογισμούς Εταιρικής Ευθύνης (είτε μεμονωμένους είτε ενσωματωμένους στις ετήσιες οικονομικές τους εκθέσεις), έναντι ποσοστού 64% το 2011.

*Το παρόν αποτελεί αναδημοσίευση από το τεύχος 49 του περιοδικού CSR Review.

 

Το Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας Εξέλιξη, ως μέλος του Ομίλου Πειραιώς ο οποίος έχει πρωτοστατήσει στην Ελλάδα σε προγράμματα περιβαλλοντικής διαχείρισης,  έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία προκειμένου να συνεισφέρει στην ανάπτυξη αποτελεσματικών συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σε όσες επιχειρήσεις ενδιαφέρονται.