Η χρήση των ηλιακών συστημάτων για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης είναι ευρύτατα διαδεδομένη στην Ελληνική αγορά. Ακόμα και σήμερα όμως, ύστερα από αρκετές δεκαετίες χρήσης ηλιακών συστημάτων, υπάρχουν στοιχεία τα οποία είναι άγνωστα στους τελικούς χρήστες. Τρεις είναι οι βασικές παράμετροι βάσει των οποίων μπορεί να γίνει η επιλογή ενός τέτοιου συστήματος:
- Τεχνολογία ηλιακού συλλέκτη
- Μέγεθος επιφάνειας συλλέκτη
- Διάταξη λειτουργίας
Ξεκινώντας από την τεχνολογία του ηλιακού συλλέκτη, σήμερα υπάρχουν οι εξής διαθέσιμες επιλογές:
- Οι συμβατικοί επίπεδοι συλλέκτες, που χρησιμοποιούνταν κατά κόρο τις προηγούμενες δεκαετίες. Έχουν το χαμηλότερο κόστος αλλά ο βαθμός απόδοσής τους είναι μικρότερος.
- Οι επίπεδοι συλλέκτες επιλεκτικού τύπου. Πρόκειται για μια σχετικά νέα κατηγορία ηλιακών θερμοσίφωνων, που χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλές απώλειες θερμότητας. Το κόστος τους είναι μεγαλύτερο από εκείνο των συμβατικών ηλιακών συλλεκτών αλλά πλέον θεωρούνται ως η επικρατέστερη επιλογή για εφαρμογές οικιακής χρήσης.
- Οι συλλέκτες κενού. Έχουν πολύ μεγάλο βαθμό απόδοσης αλλά είναι σημαντικά ακριβότεροι. Η χρήση τους συνιστάται μόνο σε περιοχές με μεγάλες περιόδους χωρίς ηλιοφάνεια καθώς εκεί μπορούν να φανούν ιδιαίτερα αποδοτικοί.
Το μέγεθος επιφάνειας του συλλέκτη είναι ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς καθορίζει την απόδοση του συνολικού συστήματος. Προφανώς, όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του συλλέκτη, τόσο μεγαλύτερη και η απόδοση. Κανονικά, ο υπολογισμός της επιφάνειας -ειδικά όταν πρόκειται για μεγάλες εγκαταστάσεις, όπως ξενοδοχεία ή αθλητικά κέντρα- είναι αντικείμενο μελέτης μηχανολόγου μηχανικού. Σε απλές εφαρμογές όμως, όπως οι οικιακές εγκαταστάσεις, υπάρχει ήδη συσσωρευμένη εμπειρία, όποτε και οι εγκαταστάτες μπορούν να εκτιμήσουν απευθείας το μέγεθος της επιφάνειας. Ενας πρακτικός κανόνας είναι ότι 0,5 μ2 επιλεκτικού συλλέκτη αντιστοιχούν σε παραγωγή 50 lt ζεστού νερού χρήσης, η οποία είναι μια ποσότητα που επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών ενός ανθρώπου ανά ημέρα.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι η διάταξη του συστήματος. Εδώ έχουμε δύο βασικές επιλογές.
- Τα απλά συστήματα ηλιακών θερμοσιφώνων. Πρόκειται για την διάταξη που όλοι γνωρίζουμε, με τον ηλιακό συλλέκτη και το δοχείο παραγωγής ζεστού νερού χρήσης να τοποθετούνται στην οροφή.
- Τα ηλιακά συστήματα βεβιασμένης ροής. Σε αυτήν την περίπτωση τοποθετείται μόνο ο συλλέκτης στην οροφή, ενώ το δοχείο παραγωγής ζεστού νερού χρήσης τοποθετείται σε κάποιο άλλον χώρο. Αυτή η διάταξη προτιμάται είτε για αισθητικούς λόγους είτε για προστασία του δοχείου από επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα είτε για λόγους που έχουν να κάνουν με τον τρόπο παραγωγής του ζεστού νερού χρήσης. Δηλαδή μπορεί να θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ένα σύστημα τριπλής ενέργειας (παραγωγή ζεστού νερού είτε μέσω του ήλιου είτε μέσω ηλεκτρικής ενέργειας είτε μέσω της παραγόμενης θερμότητας από το σύστημα θέρμανσης).
Υπάρχουν λοιπόν αρκετές εναλλακτικές επιλογές όσον αφορά την επιλογή ενός ηλιακού συστήματος για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Ανεξάρτητα από τα επιμέρους τεχνικά ζητήματα, το σίγουρο είναι ότι η επιλογή ενός ηλιακού συστήματος έχει χαρακτήρα φιλικό στο περιβάλλον.