Ο ενεργειακός επιθεωρητής είναι φυσικό πρόσωπο, εγγεγραμμένο στα αντίστοιχα μητρώα, που διενεργεί ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων ή/και συστημάτων θέρμανσης ή/και κλιματισμού.

Στις πολυάριθμες σελίδες  που συνθέτουν όλη την υφιστάμενη ενεργειακή νομοθεσία, περιγράφεται ο ρόλος του ενεργειακού επιθεωρητή, τα τυπικά προσόντα που οφείλει κάποιος να έχει για να αποκτήσει την ιδιότητα αυτή, αλλά και οι υποχρεώσεις του απέναντι στους καταναλωτές.  Αλλά,  επειδή είναι μάλλον υπερβολικό να ζητηθεί από κάποιον που δεν έχει και άμεση επαγγελματική σχέση με αυτό το αντικείμενο να ανατρέξει όλη την σχετική νομοθεσία,  θα προσπαθήσουμε μέσα στις επόμενες γραμμές να αποδώσουμε περιεκτικά την περιγραφή του ρόλου του ενεργειακού επιθεωρητή.

Καταρχάς, οι ενεργειακοί επιθεωρητές μπορεί να είναι Διπλωματούχοι Μηχανικοί προερχόμενοι από τις πανεπιστημιακές σχολές πενταετούς εκπαίδευσης και μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ή Πτυχιούχοι Μηχανικοί Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ή μηχανικοί  προερχόμενοι από εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών που να έχουν όμως αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων. Στη συνέχεια, οφείλουν να έχουν παρακολουθήσει εξειδικευμένα επαγγελματικά σεμινάρια και  τέλος (όπως προβλέπει ο νόμος, αλλά ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί), να δώσουν σχετικές εξετάσεις. Μέχρι λοιπόν την προκήρυξη των εξετάσεων,  στα Μητρώα των Μόνιμων Ενεργειακών Επιθεωρητών εγγράφονται  με αναγγελία όσοι μηχανικοί τηρούν τις δύο πρώτες προϋποθέσεις.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2013 υπήρχε σε ενεργεία και ο θεσμός των Προσωρινών Ενεργειακών Επιθεωρητών οι οποίοι επιλέχτηκαν βάσει κάποιας επαγγελματικής εμπειρίας (10ετή εμπειρία στην πρώτη προκήρυξη και 5ετή εμπειρία στην δεύτερη). Οι Προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές είχαν σαν στόχο την κάλυψη των αναγκών της αγοράς μέχρι την δημιουργία του μητρώου των μόνιμων ενεργειακών επιθεωρητών.

Τον Σεπτέμβριο 2013 το Υ.ΠΕ.Κ.Α. με την κατάθεση του νόμου  4178/2013 έδωσε την δυνατότητα σε όσους μηχανικούς έχουν κάνει τα σεμινάρια να γραφτούν στα μητρώα των μόνιμων ενεργειακών επιθεωρητών. Απλώς έχουν την υποχρέωση μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έτους από την εγγραφή τους να δώσουν και τις απαραίτητες εξετάσεις- όταν αυτές φυσικά προκηρυχθούν.

Αυτά σε συντομία είναι τα χαρακτηριστικά των Ενεργειακών Επιθεωρητών και οι απαιτήσεις που οφείλει να τηρεί κάποιος για να εγγραφεί στα σχετικά μητρώα του ΥΠΕΚΑ. Τα παραθέτουμε μόνο και μόνο για να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται για επιστήμονες προερχόμενους από σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πολυτεχνικά ιδρύματα ή Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα) που έχουν λάβει και επιπρόσθετη εξειδικευμένη εκπαίδευση πάνω στο αντικείμενο της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων.

Οπότε ο ρόλος τους δεν περιορίζεται απλώς στην πραγματοποίηση μιας τυπικής ενεργειακής επιθεώρησης και στην έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η μίσθωση ή η μεταβίβαση ενός ακινήτου. Τουναντίον, έχουν όλες εκείνες τις γνώσεις θεωρητικές και πρακτικές, ώστε να είναι σε θέση να συμβουλεύσουν κατάλληλα τους ιδιοκτήτες αλλά και τους ενοίκους ακινήτων προκειμένου να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των ακινήτων.

Με την δική τους καθοδήγηση μπορούν όσοι ενδιαφέρονται να αναζητήσουν τεχνικές λύσεις που θα συμβάλλουν στην ενεργειακή θωράκιση του χώρου τους αλλά και στην αναβάθμιση ή βελτίωση των κτιριακών εγκαταστάσεων και συστημάτων.

Ένα σημαντικό θέμα που οφείλουν να γνωρίζουν όσοι θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες ενός ενεργειακού επιθεωρητή είναι ότι πλέον έχουν καταργηθεί οι ελάχιστες αμοιβές. Ενώ στην αρχή της εμφάνισης του θεσμού των ενεργειακών επιθεωρητών με την μορφή των προσωρινών οι αμοιβές ήταν προκαθορισμένες ανάλογα με το εμβαδόν του κτιρίου, πλέον με τον Εφαρμοστικό Νόμο του Μεσοπροθέσμου (Ν. 4093/2012) και παράγραφος Ι.1 καταργήθηκαν οι ελάχιστες αμοιβές και η αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή καθορίζεται ελεύθερα μεταξύ των δύο μερών.

Όμως, επειδή όπως προαναφέραμε, ο ρόλος του ενεργειακού επιθεωρητή είναι επιστημονικός και παρέχει ανάλογες υπηρεσίες, είναι παρακινδυνευμένο να επιλέγουμε μόνο με κριτήριο την τιμή. Όπως και σε όλα τα υπόλοιπα επιστημονικά επαγγέλματα, η επιλογή του ενεργειακού επιθεωρητή θα πρέπει να γίνεται βάσει συνδυασμένων κριτηρίων. Θα πρέπει λοιπόν να εξετάζουμε την επιστημονική του επάρκεια, την συνέπειά του και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την ενεργειακή επιθεώρηση. Η επιλογή ενός ευσυνείδητου και καταρτισμένου ενεργειακού επιθεωρητή μπορεί να αποδώσει σε βάθος χρόνου πολύ περισσότερο από μια μικρή εξοικονόμηση που μπορεί να πετύχουμε στην αμοιβή του.

Το ζητούμενο είναι η ενεργειακή επιθεώρηση να μην είναι μια τυπική γραφειοκρατική διαδικασία αλλά μια ουσιαστική προσπάθεια ενεργειακής αναβάθμισης ενός ακινήτου με ότι θετικό συνεπάγεται αυτό. Και σε αυτήν την προσπάθεια οι ενεργειακοί επιθεωρητές έχουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.